ANTOLATZAILEA:
LAGUNTZAILEA:
MINTZALDIA
LA BOLSA AUZO ETXEAN · BILBO
2016ko APIRILAren 15a · 19:00
Sarrera librea
jauzarrea@gmail.com
JAUZARREA · JAUZARREAren lagunak
LA BOLSA AUZO ETXEAN
INNUAK NITASSINANGO LEHEN NAZIOAK
CANADAKO BESTE HISTORIA BAT
EUSKALDUNAK ETA LEHEN NAZIOAK
KANATA
"Cher amis, j’aimerais partager avec vous un trésor pour les oreilles et pour l’âme. Merci à mon garçon Olivier d’avoir filmé le tout lors de notre passage au Pays Basque, ce printemps. J’y étais invité par l’organisation Jauzarrea (Fonds pour l’étude et la diffusion de la culture basque) afin de donner une série de quatre conférences sur les Premières Nations au Canada dans les villes de Iruinea, Donostia, Hernani et Bilbao. (www.jauzarrea.com)
Un soir, alors que nous revenions tardivement de Donostia, nous avons été chaleureusement accueillis à Arraioz pour un souper chez nos hôtes et chanteurs Josune et Jose Luis.
Avant que nous ne quittions leur cuisine, ils nous ont offert le plus beau des desserts, ce chant basque de Xabier Lete dont vous trouverez les paroles plus bas traduites en français, en basque et en espagnol. Elles portent sur ces choses mystérieuses de la vie qui ne peuvent être exprimées.
Titre de la chanson : Xalbadorren heriotzean (Urepeleko artzaina) (Le pasteur de Urepel)
Auteur compositeur : Xabier Lete
Interprètes : Josune Makibar Uriza et Jose Luis Karribaru Karribaru
Filmé au village de Arraioz (Vallée de Baztan), Navarre, Pays Basque"
Alexandre Bacon Innua da,Mashteuiatsh-eko komunitatekoa, haiek berek Piékuagami esaten dioten aintziran,
hau da, aintzira barea edo geldia (frantsesez St-Jean).
Gizarte eta politika arloetan buru-belarri engaiaturik,
aborigenen erakunde batzuetako aholkulari estrategikoa da.
Bacon jaunak aldian behin ematen ditu hitzaldiak,
Lehen Nazioen gai eta afera historikoak, lege arlokoak eta politikoa ezagutzera emateko
Milaka urtean, Innuek beren sorterriko aberastasun guztiak babestu eta ohoratu egin zituzten.
Kolonizazio frantsesak eta britainiarrak, ordea, Historia errotik behartu zuten, eta horrek eraginda,
Innuak eskubiderik gabe gelditu ziren, beren betiko bizimoldeak galarazita.
Gainera, toki finkoan bizitzera behartu zituzten, eta eskolen bidez, “indiarra haurraren buruan hil zuten”,
Kanadako Gobernuak umeak eskolatu zituenean.
Gaur egun, Innuak politika horiek guztiak zuzentzeko ahaleginean ari dira.
"Tadoussac, le poste pour le traite des fourrures”. © XABI OTERO
OREINA URKIAN KANATA
JAUZARREAk bultzatu eta antolatzen du OREINA URKIAN KANATA programa; proiektu multidiziplinar honen helburua
euskaldunek Ipar Amerikako ipar-ekialdeko Lehen Nazioekin izandako harremanak jendartean zabaldu eta ezagutaraztea da;
nazio horiek ipar-ekialdeko basoen eremu geografikoan daude: mendebaldetik ekialdera, Aintzira Handien eskualdetik
San Lorenzo ibaiaren estuarioraino bere hedadura guztian, eta iparretik hegora, artikotik Labrador eta Ungava badiaren iparraldetik
Amerikako Estatu Batuetako New England-eko egungo estatuetaraino.
Programa honek KANATA lurraldearen historiaren ikuspegia ematen du Ipar Atlantikoko bi aldeetako indigenen ikuspegitik:
Ipar Amerikako ipar-ekialdeko Lehen Nazioak eta Europako Itsasertz Atlantikoko Lehen Euskal Nazioa.
Alde batetik, berauen azken 700 urteko harremanen historia eguneratzea.
Bestetik, duela 20.000 urte inguru eskualde hartan izandako populatze goiztiarra argitzea.
Bi alderdiak lan bateratu batean aurkeztuko dira: liburu gisa zabalkunderako, eta corpus multidiziplinar gisa,
erabilera libreko datu-base batean integratuta. 70 espezialista (antropologoak, arkeologoak, genetistak, biologoak, fisikoak,
klimatologoak, historialariak, idazleak, folkloristak, ahozko transmititzaileak, buruzagi tradizionalak, hizkuntzalariak,
artista plastikoak, lanbide tradizionaletan adituak…) ari dira lanean informazioa prest izateko 2018an.